महाराष्ट्र राज्याची निर्मिती १ मे १९६० रोजी झाली. सुरुवातीला महाराष्ट्रात २६ जिल्हे होते. तेव्हापासून आतापर्यंत १० नवीन जिल्हे तयार करण्यात आल्यामुळे, २०१७ सालापासून राज्यातील जिल्ह्यांची संख्या ३६ झाली आहे. हे जिल्हे पुढे दर्शविलेल्या सहा प्रशासकीय विभागांमध्ये गटबद्ध आहेत.

महाराष्ट्र राज्य

प्रदेश आणि विभाग[संपादन]


भौगोलिकदृष्ट्या, ऐतिहासिकदृष्ट्या, आणि राजकीय भावनांनुसार महाराष्ट्राच्या पाच मुख्य क्षेत्रांमध्ये:प्रदेश



विभाग[संपादन]

विभागाचे नाव
(मुख्यालय)		क्षेत्रजिल्हेमोठे शहर
अमरावती विभाग
(मु:अमरावती)		विदर्भअकोला, अमरावती, बुलढाणा, यवतमाळ, वाशिमअमरावती
औरंगाबाद विभाग
(मु:औरंगाबाद)		मराठवाडाऔरंगाबाद, बीड, जालना, उस्मानाबाद, लातूर, नांदेड, हिंगोली, परभणीऔरंगाबाद
कोकण विभाग
(मु: मुंबई)		कोकण

मुंबई शहर, मुंबई उपनगर, ठाणे, पालघर, रायगड, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग

मुंबई
नागपूर विभाग
(मु: नागपूर)		विदर्भ

नागपूर, वर्धा, भंडारा, गोंदिया, चंद्रपूर, गडचिरोली

नागपूर
नाशिक विभाग
(मु: नाशिक)		खानदेश

नाशिक, धुळे, नंदुरबार, जळगाव, अहमदनगर

नाशिक
पुणे विभाग
(मु: पुणे)		पश्चिम महाराष्ट्रपुणे, सातारा, सांगली, सोलापूर, कोल्हापूरपुणे

जिल्ह्यांची यादी[संपादन]

क्र.नावक्षेत्रफळ (किमी वर्ग)कोडस्थापनामुख्यालयविभागाचे नावलोकसंख्या
(२००१ जनगणना)		राज्याच्या लोकसंख्येत %घनता
(प्रती किमी वर्ग) शहरी क्षेत्रफळ (%)		साक्षरता दर (%)लिंग गुणोत्तरतहशिलसंकेतस्थळ
१अहमदनगर१७,४१३AH१ मे १९६०अहमदनगरनाशिक४०,८८,०७७4.22%२३४.७७१९.६७८०.२२९४११४जिल्हा संकेतस्थळ
२अकोला५,४१७AK१ मे १९६०अकोलाअमरावती१८१८६१७1.68%३००.७८३८.४९८१.४१९३८७जिल्हा संकेतस्थळ
३अमरावती१२,६२६AM१ मे १९६०अमरावतीअमरावती२६०६०६३2.69%२०६.४०३४.५०८२.५९३८१४जिल्हा संकेतस्थळ
४औरंगाबाद१०,१००AU१ मे १९६०औरंगाबादऔरंगाबाद२८९७०१३2.99%२८६.८३३७.५३६१.१५९२४९जिल्हा संकेतस्थळ
५बीड१०,४३९BI१ मे १९६०बीडऔरंगाबाद२१६१२५०2.23%२०७.०४१७.९१६८९३६११जिल्हा संकेतस्थळ
६भंडारा३,७१७BH१ मे १९६०भंडारानागपूर११३५८३५1.17%३०५.५८१५.४४६८.२८९८२७जिल्हा संकेतस्थळ
७बुलढाणा९,६८०BU१ मे १९६०बुलढाणाअमरावती२२३२४८०2.3%२३०.६३२१.२७५.८९४६१३जिल्हा संकेतस्थळ
८चंद्रपूर१०,६९५CH१ मे १९६०चंद्रपूरनागपूर२०७११०१2.14%१९३.६५३२.११७३.०३९४८१५जिल्हा संकेतस्थळ
९धुळे८,०६३DH१ मे १९६०धुळेनाशिक१७०७९४७1.76%२११.८३२६.११७१.६९४४४जिल्हा संकेतस्थळ
१०गडचिरोली१४,४१२GA२६ ऑगस्ट १९८2गडचिरोलीनागपूर९७०२९४1%६७.३३६.९३६०.१९७६१२जिल्हा संकेतस्थळ
११गोंदिया४,८४३GO१ मे १९९९गोंदियानागपूर१२००१५१1.24%२४७.८१११.९५६७.६७१००५८जिल्हा संकेतस्थळ
१२हिंगोली४,५२६HI१ मे १९९९हिंगोलीऔरंगाबाद९८७१६०1.02%२१८.१११५.२६६.८६९५३५जिल्हा संकेतस्थळ
१३जळगाव११,७६५JG१ मे १९६०जळगावनाशिक३६७९९३६3.8%३१२.७९७१.४७६.०६९३२१५जिल्हा संकेतस्थळ
१४जालना७,६१२JN१ मे १९८१जालनाऔरंगाबाद१६१२३५७1.66%२११.८२१९.०९६४.५२९५२८जिल्हा संकेतस्थळ
१५कोल्हापूर७,६८५KO१ मे १९६०कोल्हापूरपुणे३५१५४१३3.63%४५७.४४२९.६५७७.२३९४९१०जिल्हा संकेतस्थळ
१६लातूर जिल्हा|लातूर]]७,३७२LA१५ ऑगस्ट १९८२लातूरऔरंगाबाद विभाग२०८०२८५2.15%२८२.१९२३.५७७१.५४९३५१०जिल्हा संकेतस्थळ
१७मुंबई उपनगर६७.७MC१ मे १९६०वांद्रे/बांद्रा(पूर्वकोकण३३२६८३७3.43%४९,१४०.९१००८६.४७७७३जिल्हा संकेतस्थळ
१८मुंबई शहर३६९MU१ ऑक्टोबर १९९०अधिकृत मुख्यालय नाहीकोकण८५८७०००8.86%२३,२७११००८६.९८२२०जिल्हा संकेतस्थळ
१९नागपूर९,८९७NG१ मे १९६०नागपूरनागपूर४०५१४४४4.18%४०९.३६६४.३३८४.१८९३३१३जिल्हा संकेतस्थळ
२०नांदेड१०,४२२ND१ मे १९६०नांदेडऔरंगाबाद२८७६२५९2.97%२७५.९८२८.२९६८.५२९४२१६जिल्हा संकेतस्थळ
२१नंदुरबार५,०३५NB१ जुलै १९९८नंदुरबारनाशिक१३०९१३५1.35%२६०१५.५४६.६३९७५६जिल्हा संकेतस्थळ
२२नाशिक१५,५३०NS१ मे १९६०नाशिकनाशिक४९९३७९६5.15%३२१.५६३८.८७४.४९२७१५जिल्हा संकेतस्थळ
२३उस्मानाबाद७,५१२OS१ मे १९६०उस्मानाबादऔरंगाबाद१४८६५८६1.53%१९७.८९१५.७५४.२७९३२८जिल्हा संकेतस्थळ
२४परभणी६,२५१PA१ मे १९६०परभणीऔरंगाबाद१५२७७१५1.58%२४४.४३१.८५५.१५९५८९जिल्हा संकेतस्थळ
२५पुणे१५,६४२PU१ मे १९६०पुणेपुणे७२२४२२४7.46%४६१.८५५८.१८०.७८९१९१४जिल्हा संकेतस्थळ
२६रायगड७,१४८RG१ मे १९६०अलिबागकोकण२२०७९२९2.28%३०८.८९२४.२७७९७६१५जिल्हा संकेतस्थळ
२७रत्‍नागिरी८,२०८RT१ मे १९६०रत्‍नागिरीकोकण१६९६७७७1.75%२०६.७२११.३६५.१३१,१३६९जिल्हा संकेतस्थळ
२८सांगली८,५७८SN१ मे १९६०सांगलीपुणे२५८३५२४2.67%३०१.१८२४.५६२.४१९५७१०जिल्हा संकेतस्थळ
२९सातारा१०,४८४ST१ मे १९६०सातारापुणे२७९६९०६2.89%२६६.७७१४.२७८.५२९९५११जिल्हा संकेतस्थळ
३०सिंधुदुर्ग५,२०७SI१ मे १९८१सिंधुदुर्गनगरी(ओरोस बुद्रूक)कोकण८६८८२५0.9%१६६.८६९.५८०.३१,०७९८जिल्हा संकेतस्थळ
३१सोलापूर१४,८४५SO१ मे १९६०सोलापूरपुणे३८४९५४३3.97%२५९.३२३१.८७१.२९३५११जिल्हा संकेतस्थळ
३२ठाणे९,५५८TH१ मे १९६०ठाणेकोकण८१३१८४९8.39%८५०.७१७२.५८८०.६७८५८१५जिल्हा संकेतस्थळ
३३वर्धा६,३१०WR१ मे १९६०वर्धानागपूर१२३०६४०1.27%१९५.०३२५.१७८०.५९३६८जिल्हा संकेतस्थळ
३४वाशीम५,१५०WS१ जुलै १९९८वाशीमअमरावती१०२०२१६1.05%२७५.९८१७.४९७४.०२९३९६जिल्हा संकेतस्थळ
३५यवतमाळ१३,५८४YTL१ मे १९६०यवतमाळअमरावती२०७७१४४2.14%१५२.९३१८.६५७.९६९५११६जिल्हा संकेतस्थळ
३६पालघर५,३४४PL१ ऑगस्ट २०१४पालघरकोकण२९९०११६
(२०११)		3.09%
(२०११)		५६२५०८०९००८
महाराष्ट्र-३०७७१३----९६८७८,६२७-३१४.४२४२.४३७७.२७९२२--